22.05.2024 Gijs de Koning
In Nederland groeit de interesse in het installeren van thuisbatterijen gestaag. In Duitsland begon deze markt al enkele jaren geleden te bloeien. Jan Paul Dahm, directielid van de Duitse PV-groothandel EWS, legt uit hoe de Duitse markt voor thuisbatterijen tot stand kwam en waarom de Nederlandse markt op het punt staat van exponentiële groei.
In een reeks artikelen onderzoekt Solar 365 de opkomende Nederlandse batterijmarkt en welke lessen we kunnen trekken uit de meer ontwikkelde Duitse markt.
Het Duitse EWS is al actief in de PV-sector als groothandel sinds 1985. Ze hebben de markt in Duitsland zien groeien en veranderen, en leveren nu ook producten en diensten in Denemarken, Zweden en, niet onbelangrijk, Nederland. Dahm heeft de veranderingen in de Duitse markt van dichtbij meegemaakt. Dahm legt uit dat Duitsland een enorme groei zag in de verkoop van PV-systemen in 2004 met de introductie van een vaste terugleververgoeding. De Duitse overheid stimuleerde de aanschaf van zonnepanelen enorm door jaarlijks een vaste terugleververgoeding tussen de 40 en 55 cent vast te stellen in de periode van 2004 tot 2010. Dahm vertelt dat "er in die tijd zelfs schuren en hele hallen werden gebouwd met als enige functie het bieden van een plek voor zonnepanelen".
De Duitse overheid realiseerde zich echter dat deze manier van subsidiëring niet houdbaar zou zijn en besloot in 2014 de terugleververgoeding door de markt te laten bepalen. De terugleververgoeding in Duitsland is nu 7 cent en er zijn, afgezien van enkele regionale en specifieke situaties, weinig subsidies voor huishoudens. Toch blijven zonnepanelen populair in Duitsland. Dahm stelt dat "er in Duitsland al een lange tijd geen subsidies meer nodig zijn om zonnepanelen economisch te rechtvaardigen".
De Duitse thuisbatterijmarkt
In 2017 begon de Duitse markt voor thuisbatterijen op te komen. In het begin was het installeren van een thuisbatterij voor huishoudens niet rendabel. "De thuisbatterijen die we tussen 2017 en 2020 verkochten, werden puur om emotionele redenen gekocht. Onafhankelijkheid van het net en het hebben van een back-up in geval van stroomuitval waren de belangrijkste drijfveren", aldus Dahm.
Vandaag de dag worden tussen de 50 en 60 procent van de nieuwe PV-installaties in Duitsland verkocht met een thuisbatterij. In de buurlanden waar EWS ook actief is, zoals Denemarken, is dit ook rond de 50 procent van de installaties, in Zweden ongeveer 30 procent en in Nederland minder dan 10 procent. De populariteit van de thuisbatterij is dus hoog in onze buurlanden, zonder dat er noemenswaardige subsidies tegenover staan. Dat Nederland achterblijft, komt volgens Dahm doordat Nederlanders nog niet echt bezig zijn met de emotionele argumenten voor de thuisbatterij.
"Installateurs en adviseurs zijn het gewend om te praten over de kosten en terugverdientijd bij zonnepanelen en thuisbatterijen. Wanneer de discussie over energievoorziening thuis verschuift naar emotionele argumenten, zal de markt snel groeien", zegt Dahm. Dahm legt uit dat de emotionele redenen om een thuisbatterij aan te schaffen met name liggen in de onafhankelijkheid die een thuisbatterij biedt. "Een thuisbatterij zorgt ervoor dat huishoudens minder afhankelijk zijn van de overheid, subsidies en de netbeheerder."
De prijs van batterijsystemen is de afgelopen jaren redelijk stabiel gebleven. "We kunnen dus stellen dat de populariteit van batterijsystemen in Duitsland niet afhankelijk is van de prijs", aldus Dahm. "Installateurs hoeven dus niet te wachten tot de prijzen dalen voordat ze zich gaan verdiepen in het verkopen van thuisbatterijen."
De vraag naar thuisbatterijen op de Duitse markt is inmiddels zo gegroeid dat er momenteel meer nieuwe batterijsystemen worden geplaatst dan PV-systemen. Dit komt voornamelijk doordat veel huishoudens met zonnepanelen er later voor kiezen om een batterijsysteem toe te voegen.
Een verandering teweegbrengen in Nederland
Nu het komende kabinet van plan is om salderen volledig af te schaffen in 2027, zal de populariteit van de thuisbatterij toenemen. Het afschaffen van de salderingsregeling zal de aanschaf van een thuisbatterij economisch interessanter maken omdat het net niet langer kan worden gebruikt als onbeperkte batterij. Volgens Dahm is dit echter niet het enige effect dat de batterijmarkt zal doen groeien. "De grootste impact van subsidies en dergelijke is de focus die het creëert op een bepaald thema."
Dahm is ervan overtuigd dat installateurs en adviseurs van installatiebedrijven een belangrijke rol spelen in het laten groeien van de thuisbatterijmarkt in Nederland. "De kansen liggen nu bij de installateurs. Zodra zij goed op de hoogte zijn van hoe ze het emotionele argument goed kunnen overbrengen en goed kunnen adviseren over welke systemen het beste bij welke situaties passen, zou het slim zijn om hier nu mee te beginnen. Dan zal ook de Nederlandse batterijmarkt snel groeien. Er valt ook veel te leren van onze buurlanden. Duitsland verkeerde zo'n tien tot twaalf jaar geleden al in een vergelijkbare situatie en daar zagen we ook dat de markten uiteindelijk hun balans zullen vinden."
“Als bedrijf vinden we de opkomst van batterijen heel belangrijk. We zijn misschien niet de eerste geweest die zich hier op richten, maar momenteel nemen we het wel het meest serieus”, aldus Dahm. Dit blijkt ook uit de stappen die EWS heeft gezet om de markt verder te helpen. EWS biedt namelijk verschillende handvatten aan installateurs en adviseurs om degelijke adviezen te kunnen geven over het aanschaffen van thuisbatterijen in combinatie met zonnepanelen of los. Installateurs kunnen bij EWS ook cursussen volgen en informatie krijgen over hoe ze hun klanten het beste kunnen helpen bij het vinden van het juiste systeem.
Een voorbeeld van hulpmiddel dat EWS biedt, is een online platform waarin samen met de klant een berekening kan worden gemaakt om een passend zonnepanelensysteem met batterij te vinden op basis van de energiebehoefte van de klant en voorkeur wat betreft de initiële investering.
